Met het graven van het Noordzeekanaal in 1876 werden meerdere grenzen verlegd. Tot 1876 hadden de Nederlanders nog nooit een doorgang door de duinen gemaakt en het zeewater in het land gelaten. Ook werd voor het eerst in Nederland op zo’n grote schaal gewerkt met stoom aangedreven zuigers en baggermolens, daarom werden er ook Engelse ingenieurs aangetrokken. In Engeland was de industriële revolutie al eerder ingezet en hadden zij veel meer ervaring met het bouwen van pieren in de zee. Ook werd er in Velsen met het graven van het kanaal letterlijk een barrière gelegd en werd het dorp verdeeld in Velsen Noord en Velsen Zuid.
Door het Noordzeekanaal ontstond niet alleen de plaats IJmuiden maar ook verschillende industrieën. Als eerste natuurlijk de visserij, met name toen in 1896 de Vissershaven werd aangelegd kwam deze industrie zeer snel tot grote bloei en werden vele bedrijven en industrieën rondom het kanaal en Vissershaven gevestigd die nauw verwant waren met de visserij zoals de visafslag, kuiperijen en ijsfabrieken. In 1895 werd de papierfabriek “de Eendracht”in Velsen Noord opgericht. In 1918 werden de eerste Hoogovens gebouwd en startte de productie van staal in 1924. In 1926 werd de vismeelfabriek, in de volksmond puffabriek genoemd, gevestigd.
Over de industrieën in en rondom Velsen organiseert de cultuurcompagnie samen met HollandRoute verschillende activiteiten tussen 7 en 23 oktober. Eén van deze activiteiten is een verhalen- en filmmiddag op zaterdag 8 oktober in het Zee- en Havenmuseum. Bij voorinschrijving via de website www.zeehavenmuseum.nl is de toegang gratis. Op de verhalen- en filmmiddag zelf is de toegangsprijs EUR3,-.