Bewoners van Beverwijk, IJmuiden, Zaanstad en omstreken die op zoek zijn naar een spannend uitje in de herfstvakantie worden op hun wenken bediend. Van vrijdag 20 tot en met zondag 29 oktober staat er in het kader van de Week van de Industriecultuur een groot aantal culturele en educatieve activiteiten op het programma.

Wat te denken van een spectaculaire haventocht met snelheden van 90 km per uur langs het Forteneiland? Of de funrun langs oude sluiswachtershuisjes waarbij de deelnemers met streekproducten worden onthaald door tv kok René Pluijm in zijn kookstudio in de haven van IJmuiden? De provincie Noord-Holland zet in 2017 het industrieel erfgoed van het Noordzeekanaalgebied in de schijnwerpers. Doel is partijen te stimuleren om cultuur- toeristische producten rondom het thema Industriecultuur te ontwikkelen. Het programma wordt in samenwerking met gemeenten Beverwijk, Velsen en Zaanstad ontwikkeld.

Kinderactiviteiten
Speciaal voor kinderen zijn er speurtochten, voorstellingen en rondleidingen. Zo wordt er op 25 oktober een Staalsafari georganiseerd in beeldenpark ‘Een Zee van Staal’ in Wijk aan Zee. Een avontuur voor groot en klein, tussen de monsterlijke beelden van staal. In het experimenteerlab ‘Proeven met Staal’, kunnen jongens en meisjes proeven doen met echt laboratorium materiaal. Theater Poppekus biedt op 22 en 27 oktober een middag vol IJmuidense verhalen en poppenspel. Leerzaam en leuk, want over vissersavonturen valt een hoop te weten. Museum Kennemerland organiseert op zondag 29 oktober een gezellige spelmiddag voor kinderen met allerlei mogelijkheden voor het gebruik van conservenblikken als speelgoed. Deze en nog veel meer kinderactiviteiten zijn te vinden op www.industriecultuur.nl.

Exclusief kijkje achter de schermen
Benieuwd hoe het er achter de schermen aan toe gaat op De Bazaar, bij TATA Steel, ENCI, Hansel Salades, de Broedmachine en Meneba? Deze en vele andere bedrijven in het Noordzeekanaalgebied stellen hun deuren open voor de Week van de Industriecultuur. Er zijn bedrijven bij die hun organisaties nog nooit eerder voor het grote publiek openstelden. Kaarten zijn gratis te reserveren op www.industriecultuur.nl.

Opening
De opening van de Week van de Cultuur is op 20 oktober in aanwezigheid van gedeputeerde Van der Hoek van de provincie Noord-Holland (Duurzaamheid, Bestuur en Cultuur) en wethouder De Rudder van de gemeente Beverwijk (Ruimtelijke ordening, Economie, Milieu, Verkeer en Vervoer). De opening begint om 19.00 uur in Puur Zee te Wijk aan Zee met een bijzondere performance in beeldenpark Een Zee van Staal. Iedereen is van harte uitgenodigd daarbij aanwezig te zijn!

Foto: Ko van Leeuwen.

Op donderdag 20 april om 18.00 uur opent Halleh Ghorashi, Professor Diversiteit en Integratie (VU A’dam), in Museum Het Schip, Amsterdam de expositie Tijd voor Tapijten van stichting De Vrolijkheid. Hierin wordenelf tapijten getoond – naar ontwerpen van kunstenaars met een vluchtelingenachtergrond – op basis van verhalen van families uit asielzoekerscentra die samen met ambachtslieden uit de omgeving ook verantwoordelijk waren voor de uitvoering van de tapijten. In het café van Museum Het Schip geven foto’s van Petra Katanic deze bewoners een gezicht en tonen ze de context waarbinnen dit project tot stand kwam, de wereld van de Nederlandse asielzoekerscentra.Bij de tentoonstelling verschijnt ook een boek, getiteld ‘elf tapijten duizend-en-een verhalen’. De tentoonstelling is open voor publiek van 21 april tot en met 21 mei 2017.

In de ochtend vertelde moeder niet te willen in verband met hoofdpijn. Toch is ze meegegaan voor de kinderen vertelde ze. Tijdens het werken met de draaischijf begon ze te vertellen over de herinneringen uit het land van haar jeugd. Ze was vergeten dat ze mooie herinneringen had zei ze en de kinderen hoorden voor het eerst over het land dat ze nooit gezien hebben”
(Natasja, coördinator de Vrolijkheid Grave)

Tijd voor Tapijtenis een kunstproject gericht op het delen van kennis omtrent oude ambachten, tradities en familieverhalen. Het project is ontstaan vanuit een beeld: tapijten maken van een huis een thuis. Tapijten dempen het geluid, halen de kou van de vloer, zorgen voor geborgenheid. In het nomadische bestaan van bewoners van asielzoekerscentra heeft De Vrolijkheid met Tijd voor Tapijteneen symbolisch sterk beeld van die huiselijkheid gecreërd. Verhalen staan centraal in het project, omdat veel mensen bijzondere herinneringen hebben aan tapijten. Verhalen van het gewone familieleven van voor een oorlog of vlucht. Ontwerpers, vaak zelf met een vluchtelingenachtergrond, hebben in elf Nederlandse asielzoekerscentra bewoners ontmoet en in workshops verhalen gedeeld, technieken, talenten en expertise ontdekt. Dit resulteerde in elf tapijten, gemaakt op basis van deze verhalen en technieken. Daarmee maakt Tijd voor Tapijtensporen zichtbaar – ongeacht of deze families mogen blijven of moeten vertrekken.

Stichting de Vrolijkheid, voluit Nationale Stichting ter Bevordering van Vrolijkheid, is een netwerk van professionele kunstenaars, theatermakers en musici. Wij organiseren creatieve activiteiten met, door en voor kinderen en jongeren in dertig asielzoekerscentra in Nederland. Kunst is het instrument dat we ze geven. Dans, theater, muziek en beeldende kunst zijn middelen om hun verhaal vorm te geven en zich te uiten. Om zelfvertrouwen en talent te ontwikkelen. Om een ervaring op te doen die een leven lang van toegevoegde waarde is. Om even onbekommerd jong te kunnen zijn op een plek waar weinig ruimte is voor zorgeloosheid.

De Vrolijkheid wordt structureel ondersteund door de Nationale Postcode Loterij. Het project Tijd voor Tapijtenis mede mogelijk dankzij bijdragen van Fonds voor Cultuurparticipatie, stichting Kinderpostzegels, het Prins Bernhard Cultuurfonds en Menzis. Meer weten? www.vrolijkheid.nl

Expositie Tijd voor Tapijten, 20 april officiële opening / 21 april – 21 mei open voor publiek

Locatie: Museum Het Schip, Oostzaanstraat 45, 1013 WG Amsterdam
Productie: Stichting de Vrolijkheid

 

Op zaterdag 13 mei, tussen 10.00 en 17.00 uur, zullen er behalve de bussen uit de eigen collectie ook prachtige oldtimers van verschillende bus musea uit het hele land worden opgesteld op het terrein. De verschillende types en merken geven de bezoeker een goed beeld van de ontwikkeling van de stad-en streekbus door de jaren heen.

Bezoekers van het museum krijgen ruim de gelegenheid om de bussen van binnen en buiten te bezichtigen. Ook staan er een paar voertuigen opgesteld die meer dan 50 jaar oud zijn. Een A-Ford Pick Up, een A-Ford Tudor, een motorfiets Harley-Davidson, een motor met zijspan en een paar bijzondere bromfietsen. Daarnaast wordt er een kleine rondrit met de oudste en de nieuwste lijnbus aangeboden.

De dag zal geopend worden met een kleine plechtigheid door de heer André Testa, voormalig directeur van de NZH. Daarna zal de schrijver Wim Vink uit Volendam zijn nieuwste boek presenteren “Met de NZH-bus onderweg”, een prachtig fotoboek met verklarende teksten. Een ‘must have’ voor de liefhebbers van de NZH-bus geschiedenis.

De toegangsprijs is 5,00 euro p.p. voor volwassenen. Kinderen 5 t/m 12 jaar 2,50 euro. Graag per pin te voldoen. Koffie, thee en en snacks zijn beschikbaar op locatie. Rondom het museum is voldoende gratis parkeergelegenheid, het museum is rolstoelvriendelijk toegankelijk, ook het sanitair.

Foto: Kenneth Stamp

Van de Tulpenkade via het Seinwezen en Droste naar de Waarderpolder, waar je eindigt bij de voormalige spijkerfabriek Hilarius. Fiets door Haarlem, zoek de juiste locaties en luister naar de 10 bijbehorende verhalen op je telefoon. Verhalen verteld door Haarlemmers. Herinneringen komen boven en je komt alles te weten over Haarlems muziekindustrie en de familie Burger die vroeger in het huidige MAAK-gebouw woonde.

Luister hier de verhalen

Het Oostelijk Havengebied ligt aan de Zuidelijke IJ-oever van Amsterdam. Nu het IJ eindelijk weer de echte rivier van de stad is geworden werd het tijd om een route rond ’t IJ voor inwoners en bezoekers van Amsterdam in kaart te brengen.

Deze editie van de HAVENsafari Oost zal bestaan uit een wandeling en een vaartocht in het Oostelijk HAVENgebied en tevens ingaan op de ontwikkelingen in Noord en de Houthaven. Te beginnen op het voormalig Marineterrein en vanaf Muziekgebouw T IJ stappen we op de boot. Tijdens de boottocht zal Sabine Lebesque interessante informatie geven over de geschiedenis, de architectuur en de kunst. Het geeft nieuwe inzichten maar vooral ook, lopend en vanaf de boot nieuwe ruimtelijke ervaringen.

U bent van harte welkom op zondag 30 oktober en donderdag 3 november, voor reserveringen; liza@havensafari.nl U ontvangt verdere informatie over de mail.

Aanvang 13.00 uur

Kosten: 19.50 euro per persoon (speciale try-out prijs)

In de Zaanstreek wordt de Nacht van de Industriecultuur op zaterdag 22 oktober op twee verschillende manieren gevierd. Buiten, langs de Zaan gloeit een lint van verlichte fabriekspanden op. Binnen in de ProjectFabriek op het Hembrugterrein is een avondvullend programma met een spannende mix van food, muziek, kunst, projectie en debat. Dit dynamische programma én de verlichte fabrieksgebouwen duiden de ziel van de Zaanstreek, waar het naast elkaar werken en wonen altijd de overheersende cultuur is geweest.

Route verlichte industriegebouwen
De route van verlichte fabrieksgebouwen begint bij Meneba in Wormerveer. De markante silo’s van het bedrijf zijn deze avond in kleur aangelicht, wat een spectaculair beeld oplevert. Bij Zaandijk zijn de nootjesfabriek van Duyvis en de naast gelegen molen De Ooievaar aangelicht. Hier wordt het grote contrast tussen oud en nieuw, de Zaanse industrie zoals die begon en de moderne productie van nu, benadrukt. Richting Zaandam zijn verder Tate& Lyle en de zo herkenbare cacao-binnenschepen van Cargill fraai uitgelicht. De route eindigt bij het bekende pakhuis de Phenix, eigendom van de internationaal opererende voedingstoffenproducent Danisco (DuPont). Hier wordt de ontwikkeling van de Zaanse industrie vanaf het molentijdperk tot nu spectaculair tot leven gebracht. Het ruim zes minuten durende verhaal van lichtkunstenares Machteld Aardse wordt vanaf 20.00 uur elk half uur geprojecteerd op het monumentale pakhuis dat omstreeks 1900 werd gebouwd.

Kijken vanaf het water
De route langs de oevers van de Zaan kan uitstekend op de fiets worden afgelegd. Maar leuker is het om de verlichte gebouwen vanaf het water te zien. In de nacht varen op de Zaan is heel bijzonder en de verlichte fabrieksgebouwen maken dat nog meer de moeite waard. Een mogelijkheid daartoe biedt de Zaansafari www.ifikz.nl/zaansafari/, waarmee het grootste deel van de route kan worden bekeken. Pakhuis de Phenix is ook een afzonderlijk bezoek meer dan waard. Het lichtspektakel daar is goed te zien vanaf het parkeerterrein naast de Chocoladefabriek (voormalige Verkadefabriek), Westzijde 168 – 188 Zaandam.

Programma op Hembrugterrein
Het zien van de verlichte fabrieksgebouwen is goed te combineren met het programma in de ProjectFabriek op het Hembrugterrein. De Nacht van de Industriecultuur scherpt daar de discussie, voedt de geest en staat in het teken van transitie en beweging. Zijn de huidige snelle veranderingen een zegen of vormen zij een uitdaging? Een avondvullende talkshow met kopstukken uit de wereld van de technologie, cultuur en productontwikkeling staat centraal. Onder leiding van gespreksleiders Ursul de Geer en Bram van Oers nemen sprekers als Eric Klarenbeek, Andre Dekker, Ewoud Vreugdenhil, Karel Feenstra e.a. ons mee in de vraag hoe we de versnelde globale en regionale transities kunnen duiden.

Zintuigelijk genot
Verder wordt de talkshow omlijst met muziek van zangeres Lavalu, het Ensemble Rei en Rajakymoes!, een Poetry Battle met Arjen Duinker en Kees ’t Hart en videokunst van BringYourOwnBeamer WorldWide. Voeg daaraan toe theater, performance-kunst en food en je hebt alle ingrediënten voor een avond vol zintuigelijk genot.

Het programma in de ProjectFabriek, dat duurt tot in de kleine uurtjes, begint om 20.00 uur. Voor heerlijke snacks en verse bites gaan de deuren echter al om 18.00 uur open, want in de ProjectFabriek staan foodtrucks. Zie voor het hele programma en de kaartverkoop www.ifikz.nl/nacht-van-de-industrie-cultuur/. Er zijn ook kaarten verkrijgbaar aan de deur.

De Nacht van de Industriecultuur is een onderdeel van I-FIKZ, het Zaanse Festival Industrie Cultuur.

Ontbijten onder het genot van liedjes over treinen (trainsongs) – dat kan natuurlijk alleen in het Seinwezen. Luister naar de persoonlijke verhalen over de Haarlemse industrie, voorgelezen door ondernemers van nu. Singer songwriter Yorick van Norden bezingt de treinen en stadsdichter Nuel Gieles draagt een lofdicht op de industrie van de stad voor.

Op zondagochtend 23 oktober worden de winnende verhalen van de industrieverhalenwedstrijd gepresenteerd. Het ontbijt is tussen 9:30 en 11.00 uur. Het verhalenontbijt is een onderdeel van IndustrieCultuurHaarlem.

De vissersboten in de haven, de hoogovens aan de horizon en het water dat zich overal laat gelden. Tijdens drie weekenden in oktober is de industriecultuur van IJmuiden extra beleefbaar door speciale rondleidingen bij bedrijven, theatervoorstellingen, tentoonstellingen en spectaculaire verlichting van industriële gebouwen.

Het met de hand gegraven Noordzeekanaal en de bijbehorende sluizen is waar IJmuiden zijn rauwe karakter grotendeels aan heeft te danken. De realisatie van het kanaal was een enorme industriële impuls voor het gebied, de bijbehorende grote sluizen een huzarenstukje van de ingenieurs. Iets wat men in 2019 dunnetjes overdoet als IJmuiden wederom zal beschikken over de grootste zeesluis ter wereld.

De visserij maakte dankbaar gebruik van de nieuwe zeeverbinding en IJmuiden ontwikkelde zich spoedig tot een van de belangrijkste visserijhavens van Nederland. Als in 1918 ook de Koninklijke Hoogovens hun plek krijgen aan de kust is IJmuiden definitief een rauwe plek aan zee met een rijke industriecultuur.

Vier de industriecultuur!
De rijke industriële geschiedenis zal gedurende drie weekenden volop in de aandacht staan. In Vishal D zal ‘De Verhalenvisser van IJmuiden’ vijf keer verschijnen. De Verhalenvisser (een voorstelling van theatermakers Prins te Paard) is een mythische figuur die het midden houdt tussen een visser en een jutter. Met zijn zeilkar duikt hij op op plaatsen waar oude verhalen ten prooi dreigen te vallen aan sloophamer, graafmachine of vergetelheid. Een gratis voorstelling voor jong en oud.

In de periode van 8 tot 23 oktober zullen ook twee IJmuidense iconen worden uitgelicht: de watertoren aan de Dokweg en de toren van het Zee- en Havenmuseum laten hun licht schijnen over de oude haven. Vanuit de toren van het museum is voor de echte zeerot ook een bericht in morsecode te ontcijferen!

Oude verhalen vormen de basis voor bijeenkomsten op 8 en 9 oktober waarop oud-werknemers hun ervaringen delen over het werken bij de IJmuidense industrieën. Nieuwe verhalen ontstaan ook als TATA Steel en cementfabriek ENCI speciale rondleidingen organiseren op 21 en 22 oktober – unieke kansen om een kijkje achter de schermen te nemen bij deze bedrijven. Op 8 en 9 oktober kunt u ook gratis mee op IJmuidense Havensafari, per snelle ribboot langs alle industrie!

Met het graven van het Noordzeekanaal in 1876 werden meerdere grenzen verlegd. Tot 1876 hadden de Nederlanders nog nooit een doorgang door de duinen gemaakt en het zeewater in het land gelaten. Ook werd voor het eerst in Nederland op zo’n grote schaal gewerkt met stoom aangedreven zuigers en baggermolens, daarom werden er ook Engelse ingenieurs aangetrokken. In Engeland was de industriële revolutie al eerder ingezet en hadden zij veel meer ervaring met het bouwen van pieren in de zee. Ook werd er in Velsen met het graven van het kanaal letterlijk een barrière gelegd en werd het dorp verdeeld in Velsen Noord en Velsen Zuid.

Door het Noordzeekanaal ontstond niet alleen de plaats IJmuiden maar ook verschillende industrieën. Als eerste natuurlijk de visserij, met name toen in 1896 de Vissershaven werd aangelegd kwam deze industrie zeer snel tot grote bloei en werden vele bedrijven en industrieën rondom het kanaal en Vissershaven gevestigd die nauw verwant waren met de visserij zoals de visafslag, kuiperijen en ijsfabrieken. In 1895 werd de papierfabriek “de Eendracht”in Velsen Noord opgericht. In 1918 werden de eerste Hoogovens gebouwd en startte de productie van staal in 1924. In 1926 werd de vismeelfabriek, in de volksmond puffabriek genoemd, gevestigd.

Over de industrieën in en rondom Velsen organiseert de cultuurcompagnie samen met HollandRoute verschillende activiteiten tussen 7 en 23 oktober. Eén van deze activiteiten is een verhalen- en filmmiddag op zaterdag 8 oktober in het Zee- en Havenmuseum. Bij voorinschrijving via de website www.zeehavenmuseum.nl is de toegang gratis. Op de verhalen- en filmmiddag zelf is de toegangsprijs EUR3,-.

Ga mee op een bijzondere bustocht! Tijdens het Retourtje Cruquius beleef je het industrieel erfgoed van Haarlemmermeer op een geheel nieuwe manier. Rijd mee met de bus vanaf het Kunstfort bij Vijfhuizen naar De Cruquius en weer terug, en maak kennis met de geschiedenis van Haarlemmermeer in drie verhalen: Van water naar land, Het stoomgemaal en De vruchten van het gewonnen land. Onderweg word je verrast met theater, dans, geschiedenis en voedsel. 

Speciaal voor Retourtje Cruquius maakte theatermaker Ingrid van Leeuwen (Fly me home, Ringbiënnale 2014) verschillende geluidsopnames en ontwikkelde dansgezelschap Arch8, onder leiding van choreograaf en artistiek leider Erik Kaiel een fysieke voorstelling op locatie, gebaseerd op de voorstelling Murikamifaction.

Bezoek de website van de Ringbiënnale voor meer informatie, of bestel direct je kaartje voor een van de ritten. Bekijk het volledige programma van HollandRoute 2016 op www.hollandroute.nl.